Nguyên nhân thất bại khi sử dụng phân tích kỹ thuật tại thị trường chứng khoán Việt Nam

Lỗi thường gặp ở những người thần tượng hóa Mr Dow. Cũng tương tự như khi TA (phân tích kỹ thuật) mới du nhập vào Việt Nam, Metastock khi đó được nâng lên thành platform số 1.

“Tiên đề” số 1 của Dow – Averages discounts evering – được nâng lên thành “giả định cơ sở của Phân tích kỹ thuật” khi được dịch là “Giá phản ánh tất cả mọi thứ”. Và từ đây tuyên ngôn “Only TA” ra đời. Và nó đã đẩy TA đi theo con đường cực đoan, biến TA trở thành một cái gì đó huyền bí mang nặng tính chủ quan, biến TA thành một thứ sản phẩm quái thai của lòng tham và/hoặc sự kiêu hãnh.

Một ví dụ điển hình như :

Thời gian qua, các nhà đầu tư sử dụng phân tích kỹ thuật gặp phải nhiều thất bại trong dự đoán thị trường. Nhiều người thậm chí còn cho rằng phân tích kỹ thuật không áp dụng được ở Việt Nam.

Vậy đâu là nguyên nhân của những thất bại này và liệu phân tích kỹ thuật có thực sự không hiệu quả?

Nguyên nhân thứ nhất là: Giá chưa phản ánh đúng thị trường

Giá chứng khoán tại mỗi thời điểm phản ánh một tập hợp tâm lý của rất nhiều các nhà đầu tư trên thị trường. Các nhà đầu tư này bao gồm cả những nhà dự đoán thị trường giỏi nhất cho đến công chúng theo sau.

Tâm lý của họ thể hiện sự kỳ vọng hay thất vọng về chứng khoán với các xu hướng và tin tức trên thị trường. Ngay cả những biến cố bất ngờ chưa được biết đến, khi nó xảy ra, cũng được thị trường phản ánh ngay vào giá chứng khoán.

Giá giao dịch tại mỗi thời điểm luôn là sự cân bằng giữa cung và cầu trên thị trường. Nó phản ánh tất cả hành động của thị trường. Đây là nền tảng cơ bản của lý thuyết Dow và cũng chính là nền tảng quan trọng nhất của phân tích kỹ thuật.

Tuy nhiên, điều này chỉ đúng ở các thị trường phát triển. Với quy mô giao dịch khổng lồ, tại mỗi thời điểm luôn tồn tại một số lượng lớn các nhà đầu tư với những lợi ích và sự kỳ vọng khác nhau về giá chứng khoán. Bên cạnh đó, giá giao dịch không có bất kỳ ràng buộc nào về biên độ, nó có đủ độ rộng cần thiết để phản ánh đầy đủ các trạng thái cung - cầu trên thị trường.

Khi có những biến động bất ngờ đối với một loại chứng khoán, áp lực cung đủ lớn để buộc nó giảm mạnh, có những trường hợp đã giảm hơn 50% chỉ trong một ngày giao dịch (Ví dụ như Bear Stearn, Freddie Mac hay Fannie Mae,...).

Còn tại thị trường Việt Nam, có hai vấn đề làm giá chứng khoán không phản ánh đầy đủ mối quan hệ giữa cung và cầu, đó là lượng giao dịch không lớn và biên độ bị giới hạn.

Do đó phân tích kỹ thuật thường không đúng ở Việt Nam.

Nguyên nhân thứ 2: Sự chậm trễ quá mức của các chỉ số kỹ thuật

Các chỉ số kỹ thuật vốn là các công cụ hỗ trợ cho chiến lược giao dịch của nhà đầu tư. Chúng không phải là chủ đề chính của phân tích kỹ thuật. Đặc biệt là các chỉ số kỹ thuật thường chậm hơn sự biến động giá.

Ở thị trường chứng khoán Việt Nam, khi giá không phản ánh hết các hoạt động của thị trường, các chỉ số bị ảnh hưởng và trở nên chậm chạp hơn. 

Sự ảnh hưởng thể hiện qua các vấn đề sau: vấn đề khối lượng giao dịch: theo phân tích kỹ thuật, khối lượng giao dịch tăng sẽ củng cố cho xu hướng hiện tại (giá tăng hoặc giảm mạnh do các nhà đầu tư hoạt động mạnh hơn (mua, bán nhiều hơn) kéo theo khối lượng giao dịch tăng).

Khi thị trường tăng hoặc giảm mạnh thường là thời điểm tranh mua hoặc tranh bán, khối lượng giao dịch có xu hướng thu hẹp. Sau đó, khi khối lượng giao dịch tăng mạnh thường là thời điểm phân phối (xả hoặc gom hàng), nó đặt ra nghi vấn cho sự tồn tại của xu hướng trước đó (liệu có một sự đảo chiều chăng?), chưa cho thấy ý nghĩa của sự củng cố xu hướng.

Hậu quả của tình trạng này là các chỉ số kỹ thuật xây dựng dựa trên sự kết hợp giá và khối lượng giao dịch đều bị biến dạng. Các chỉ số On Balance Volume, Money Flow Index,... không đáng tin cậy trong nhiều trường hợp.

Ở Việt Nam, các tín hiệu bán, tín hiệu mua mà nhiều nhà giao dịch thường thực hiện theo phân tích kỹ thuật, nhiều khi quá trễ để thực hiện. Thị trường tranh mua hoặc tranh bán và không còn cơ hội cho nhà đầu tư theo sau.

Nguyên nhân số 2: Sự áp dụng máy móc của người sử dụng ở Việt Nam

Do tính chất phân tích sự kỳ vọng/thất vọng của nhà đầu tư trong ngắn hạn, phân tích kỹ thuật đòi hỏi phải hiểu rõ và áp dụng hiệu quả các quy luật tâm lý, sử dụng nhiều công cụ để đo lường tâm lý và nhạy bén với thông tin. Việc sử dụng phân tích kỹ thuật là một vấn đề phức tạp, đòi hỏi một quá trình nghiên cứu và tích lũy kinh nghiệm.

Thế nhưng, với nhiều người Việt Nam, việc sử dụng phân tích kỹ thuật dường như là một câu chuyện hết sức đơn giản: sử dụng một phần mềm chuyên dụng; cập nhật dữ liệu giá và khối lượng giao dịch; vẽ các chỉ số kỹ thuật; quan sát các tín hiệu mua (buy signal), tín hiệu bán (sell signal). Nghi ngờ khi giá chứng khoán đi vào vùng mua quá mức (overbought), bán quá mức (oversold).

Trong các tài liệu về phân tích kỹ thuật cũng có bàn về vấn đề phân tích kỹ thuật không quan tâm tới nguyên nhân mà chỉ quan tâm tới điều đó sẽ xảy ra như thế nào.

Bởi vậy, không có gì là khó hiểu khi nhiều người đã thất bại. Họ không nắm bắt được tâm lý của thị trường. Và một khi không quan tâm đến nguyên nhân, họ thậm chí còn không biết vì sao mình sai.

TẠI SAO MỘT SỐ NGƯỜI ĐẦU TƯ FOREX KHÔNG THÀNH CÔNG?

Đầu tư Forex có thể kiếm được rất nhiều tiền. Tuy nhiên, cuộc chơi nào cũng có kẻ thắng người thua, và thị trường ngoại hối cũng vậy. Dưới đây là một số nguyên nhân dẫn đến thua lỗ trong đầu tư ngoại hối:

Nguyên nhân 1: Bạn chưa có được kinh nghiệm giao dịch và không có ai hướng dẫn bạn. 

Nguyên nhân 2: Không làm chủ được bản thân, nhất là làm chủ cảm xúc của bạn. Trong đầu tư forex, bạn cần phải điều kiển được cảm xúc của mình, tránh làm theo cảm tính, nếu làm được như vậy tỷ lệ thắng của bạn có thể đến 80%.

Nguyên nhân 3: Bạn cần có bí quyết quản lý rủi ro. Quản lý rủi ro hiệu quả trong đầu tư forex là một điều tối cần thiết. Nếu bạn đầu tư với đòn bẩy quá cao thì bạn có thể sẽ thua hết vốn trước khi thị trường đảo ngược.

Nguyên nhân 4: Phần lớn người thua là những người có lòng tham quá lớn, bạn cần phải bình tĩnh, kìm hãm lại nỗi tham lam và sợ hãi. Bí mật trong chơi forex là kiên nhẫn và kiểm soát được lòng tham bạn sẽ luôn là người chiến thắng.

5 nguyên tắc vàng để đầu tư vàng

Vàng đang giúp nhà đầu tư đa dạng hóa danh mục. Các số liệu gần đây đang dấy lên nghi ngờ về sức khỏe của nền kinh tế Mỹ. Vì thế, mọi người chọn vàng để phòng trừ rủi ro", Axel Merk – Giám đốc Merk Investments cho biết trên Wall Street Journal.

1. Mua vàng trong thời điểm khó khăn 

Đầu tư vàng cần được dựa trên những xem xét về tình hình kinh tế vĩ mô, tình hình chính trị và môi trường đầu tư. Ngày nay, người ta mua vàng để bảo vệ danh mục của họ khỏi khủng hoảng tiền tệ, suy thoái và lo ngại về sự đổ vỡ của thị trường chứng khoán, ngoài ra rủi ro về tấn công khủng bố cũng là một thành phần quan trọng.

2. Dành một phần danh mục của bạn cho vàng 

Bạn nên có một sự phân bổ hợp lý nhất cho vàng vào một danh mục bảo thủ, được đa dạng hóa là 1% đến 3% trong suốt thời kì giá xuống và 5% đến 10% trong thời kỳ giá lên. Sự phân bổ này sẽ tạo ra sự cân bằng, đa dạng và bảo hiểm cho danh mục chứng khóan của bạn, cũng như cơ hội kiếm lời trong dài hạn một cách tối ưu.

3. Cập nhật những tin tức về vàng 

Đôi khi vàng được xem là một loại đầu tư gây nhiều trang cãi. Thông thường bạn không thể tin tưởng vào những phương tiện truyền thông về tài chính mang tính truyền thống như là tạp chí phố Wall hay những kênh truyền hình cáp cho việc thu thập tin tức của bạn. Mục đích chính của họ là xúc tiến đưa chứng khoán tới các nhà đầu tư. Trong lĩnh vực vàng, những lời bình luận thậm chí còn sai lệch và kém được cập nhật hơn thông thường. Tập hợp tất cả những thông tin mà bạn có thể trước khi đầu tư.

4. Đừng đầu tư quá ít vào vàng 

Không như những loại hàng hóa khác, nhu cầu về vàng tăng lên đáng kể khi giá tăng. Nếu những sự kiện khó tưởng tượng bất ngờ xảy ra hôm nay, giá vàng mục tiêu có thể gấp nhiều lần giá hôm qua. Theo lịch sử, giá vàng tăng càng cao và càng nhanh thì càng có nhiều nhà đầu tư chạy theo vàng.

5. Mua vàng như là tài sản đảm bảo 

Vàng cung cấp một sự bảo vệ tốt nhất cho những thảm họa và bước ngoặt tài chính. Trong những trường hợp xấu như lạm phát cao hay tiền tệ mất giá, đầu tư vàng mang đến sự an toàn và chắc chắn. Nhà đầu tư nắm giữ vàng vẫn có thể lấy tiền mặt kể cả khi các ngân hàng và các máy rút tiền tự động đóng cửa. 

Chiến lược kiếm tiền từ thị trường ngoại hối

Để kiếm được tiền trên thị trường ngoại hối chúng ta cần phải có những chiến lược kinh doanh đúng đắn và một số kỹ thuật đầu tư hiệu quả:

 

BIẾT PHÂN TÍCH THỊ TRƯỜNG

Sự tăng giảm của các ngoại tệ thường phụ thuộc vào diễn biến của nền kinh tế vĩ mô giữa các nước, vì vậy chúng ta cần xem xét các yếu tố sau:

- Các thông tin thống kê phản ánh tình trạng kinh tế của các quốc gia có đồng tiền mà ta đang giao dịch đầu tư

- Các tuyên bố của Lãnh đạo các nước (đây cũng là yếu tố dễ nhận biết qua các kênh báo chí);

- Các tuyên bố của Lãnh đạo các ngân hàng trung ương;

- Các tin tức thời sự kinh tế hàng ngày khác, v.v…

Trong phân tích kỹ thuật có 3 tiền đề cơ bản là gì?

+ Biến động giá cả thị trường đã tính đến tất cả các yếu tố.

+ Lịch sử luôn lặp lại.

+ Giá thị trường luôn di chuyển một cách có hướng.

Tất cả điều này được thể hiện trên đồ thị của tỷ giá hối đoái, và dựa vào các phân tích với những tiêu đề trên, người ta có thể đưa ra dự đoán về sự biến động của tiền tệ.

Tuy nhiên, với những ai đang đắn đo suy nghĩ với câu hỏi làm thế nào để kiếm tiền từ Forex không cần thiết phải biết giá của các ngoại tế đó sẽ thế nào sau một vài tháng tới hoặc đến cuối năm. Để thực hiện một dự báo của tháng sau là điều khó khăn hơn nhiều so với ngày hôm sau. Mặc dù cách tiếp cận hợp lý với các chiến lược giao dịch Forex dài hạn cũng có thể đem lại những lợi nhuận rất tốt.

PHẢI BIẾT CHỌN THỜI ĐIỂM THÍCH HỢP ĐỂ RA VÀO TRÊN MỖI GIAO DỊCH NGOẠI HỐI

Nhà đầu tư muốn kiếm tiền với Forex cần phải biết dự đoán về biến động giá và nắm bắt được khi nào nên tham gia vào một giao dịch ngoại hối. Ví dụ, một nhà kinh doanh ngoại hối có thể đưa ra một dự báo chính xác về sự lên giá trong tương lai gần, nhưng vẫn mua phải một loại tiền tệ ở điểm cao nhất của nó trên biểu đồ trước khi xảy ra xu hướng giảm giá mới trong sự suy giảm, bởi nếu không kết quả là nhà kinh doanh ngoại hối sẽ bị thua lỗ. Vì vậy điều quan trọng là không để "bỏ lỡ" thời điểm mua và bán ngoại tệ.

PHẢI LUÔN TUÂN THỦ CHIẾN LƯỢC KIỂM SOÁT VỐN (MONEY MANAGEMENT)

Bất kỳ nhà kinh doanh ngoại hối nào cũng cần có một hệ thống phòng chống lại rủi ro với tất cả các quy tắc về kiểm soát vốn đầu tư. Khi xây dựng được hệ thống đúng cách người chơi Forex sẽ kiếm được tiền một cách ổn định hơn.

Để tuân theo được hệ thống an ninh, điều quan trọng là phải có thần kinh thép. Trên thị trường ngoại hối không được phép để cảm xúc ảnh hưởng đến các quyết định đầu tư, điều đó có thể dẫn đến thiệt hại lớn.

Tuân theo tất cả vấn đề cơ bản đó sẽ tạo ra 60% cơ hội đảm bảo rằng các nhà kinh doanh Forex sẽ kiếm lời được trên thị trường ngoại hối. Trong trường hợp này lợi nhuận sẽ phụ thuộc vào bản lĩnh, khả năng dự đoán và chiến lược giao dịch Forex của chính các nhà kinh doanh Forex đó. 

5 nguyên tắc vàng trong đầu tư

Trong đầu tư (thị trường chứng khoán, forex), hành động có nguyên tắc là một trong những yếu tố quan trọng dẫn tới thành công. 

Đối với các nhà đầu tư lão luyện, năm nguyên tắc sau đây có thể coi là các nguyên tắc vàng không thể quên:

1. Chỉ đầu tư những gì mình có

Bạn chỉ nên đầu tư trên số tiền bạn đang sở hữu và bạn không cần nó trong một thời gian dài, ít nhất từ 3-4 tháng trở lên. Có nhiều người vay mượn tiền chơi chứng khoán, như vậy là họ đã tự đưa vào thế "bắt buộc phải thắng đậm" để trả nợ, do đó họ thường hành động thiếu thận trọng, và nhanh chóng thua lỗ. Thái độ như vậy rất nguy hiểm trong đầu tư chứng khoán.

Ở Âu Châu, các sách vở chuyên về chứng khoán khuyên nên bắt đầu mua chứng khoán ở mức 2.500€ cho mỗi cuộc mua bán, ít tiền hơn thì không có lời vì phải trả tiền giao dịch cho nhà môi giới quá nhiều. 2.500 Euros cũng không phải là nhiều đối với một người có công ăn việc làm. Nếu bạn sở hữu 5.000€ thì bạn nên phân chia nó làm 2 phần (mỗi phần 2.500€), mua 2 cổ phiếu mà bạn cho là có triển vọng nhất. 

Nếu ít tiền hơn, có lẽ nên đầu tư FOREX.

2. Chọn Broker - nhà môi giới

Nhà đầu tư cá nhân không thể mua chứng khoán hay ngoại tệ trực tiếp từ thị trường chứng khoán mà phải qua trung gian hay môi giới (Broker). Các công ty trung gian hiện nay đang cạnh tranh nhau ráo riết về giá cả, dịch vụ... Dù bạn đã có tài khoản ở một công ty trung gian thì bạn cũng nên xem thử coi có công ty nào khác thích hợp hơn hay không. Các công ty trung gian thực hiện mua bán qua mạng thường có chi phí thấp mà lại tiện lợi. Chi phí mua bán chứng khoán càng thấp, khả năng thành công của bạn càng cao.

3. Mua rẻ bán đắt, hay bán đắt rồi mua lại rẻ

Công ty trung gian nào cho phép bạn mua bán với nhiều loại mệnh lệnh giới hạn (at limit) chừng nào thì bạn càng dễ vạch ra những chiến lược mua bán chừng ấy. Mua cổ phiếu ở giá rẻ và bán lại với giá cao thì ai cũng biết. Nhưng hình thức bán khống, bán trước mua sau thì ít người rành nhưng rất được giới đầu cơ dùng.

5. Dùng stop loss

Bạn nên dùng stop loss ngay sau khi bạn mua cổ phần và giá của stop loss phải được ấn định trước khi bạn mua. Bạn không được thay đổi nó. Đây là điều rất quan trọng.

Tâm trí con người tỉnh táo nhất là lúc chưa mua bán gì cả. Khi bạn đã nhập cuộc vào thị trường rồi thì bạn bắt đầu bị lạc vào “mê hồn trận”, day dứt giữa hay thái cực: sợ hãi và tham lam. 

Nỗi sợ hãi làm cho bạn muốn bán và lòng tham khiến bạn muốn giữ cổ phần. Người yếu bóng vía thì phải tự vạch ra một chiến lược, mua bán một cách máy móc với phần trăm giá cả đã được quyết định trước và dù cổ phần có dao động ra sao thì vẫn phải tuân thủ tuyệt đối chiến lược của mình, không được đổi ý giữa chừng trong trạng thái tâm lý dao động.

9 TƯ DUY LÀM GIÀU

Trong cuốn "Bí mật tư duy triệu phú", tác giả T. Harv Eker - triệu phú tự thân - đã chỉ rõ những lựa chọn khác nhau về quan điểm sống giữa người giàu và người nghèo.

T. Harv Eker - Triệu phú tự thân

1. Không ngừng học hỏi để phát triển

Nhiều người nghĩ rằng người giàu có thường có học vấn thấp. Tuy nhiên, thực tế lại không phải như vậy. Người giàu ít bằng cấp hơn một số người trung lưu nhưng họ luôn học tập, trau dồi kiến thức. Người giàu học cách để thành công từ những người giàu có và thành công hơn họ. Họ vẫn tiếp tục học kể cả sau khi đã thành công rực rỡ.

Không ai mới sinh ra đã có tài năng tài chính và biết cách kiếm tiền. Người giàu học cách thành công trong cuộc chơi tiền bạc, và bạn cũng có thể làm điều tương tự. Thành công là một kỹ năng hoàn toàn có thể học hỏi.

2. Tập trung vào cơ hội cho bạn

Thay vì chỉ nhìn thấy khó khăn như hầu hết mọi người, người giàu biết tập trung và tận dụng cơ hội.

Người giàu luôn nhìn thấy sự tăng trưởng tiềm năng, trong khi người nghèo chỉ thấy nguy cơ thua lỗ. Người giàu tập trung vào thành quả, còn người nghèo tập trung vào rủi ro.

3. Kiểm soát để thành công

Người giàu tin rằng "Tôi làm nên cuộc đời tôi", trong khi những người khác lại cho rằng "Cuộc sống của tôi chỉ có vậy. Số phận đã an bài”.

Bạn phải biết kiểm soát đời sống tài chính của mình. Bạn phải tin rằng chính bạn là người tạo nên vận mệnh, thành công, đẳng cấp và tiền tài cho mình. Nhận thức được điều này hay không, chỉ có bạn là người biết rõ.

4. Nghĩ lớn

Nếu không phải là chính bạn, thì ai đây? Đó là cách suy nghĩ của người giàu. Nghĩ lớn và làm lớn sẽ giúp mang lại cả cuộc sống ý nghĩa và tiền bạc.

Hầu hết mọi người đều chỉ có những suy nghĩ nho nhỏ. Vì sao vậy? Thứ nhất là vì sợ hãi. Ai cũng sợ thất bại và thậm chí sợ luôn cả thành công. Thứ hai là vì mọi người có suy nghĩ nhỏ vì họ tự cảm thấy mình nhỏ bé. Họ cảm thấy họ vô dụng. Họ không cảm thấy họ đủ vĩ đại hoặc quan trọng để tạo nên sự khác biệt trong cuộc đời.

5. Cam kết phải giàu có

Thay vì chỉ muốn giàu có, người giàu luôn có ý thức và cam kết phải giàu có.

Làm giàu cần sự tập trung, lòng can đảm, kiến thức, hiểu biết, 100% nỗ lực, thái độ không bao giờ từ bỏ và tất nhiên một tư duy giàu có. Nếu không toàn tâm toàn ý cam kết tạo nên sự giàu có, bạn sẽ không thể làm được.

6. Chiến đấu để chiến thắng

Trong khi người giàu chọn cách chơi để chiến thắng, hầu hết mọi người lại chọn cách chơi để không thua. Mục tiêu của người giàu là sự thịnh vượng. Không phải chỉ là chút tiền, mà phải là nhiều tiền.

Nếu mục tiêu của bạn chỉ đơn giản là được sống thoải mái, đủ ăn, bạn sẽ chẳng bao giờ giàu được. Nếu bạn chỉ muốn kiếm vừa đủ, bạn sẽ chỉ nhận được từng ấy mà thôi, không hơn.

7. Không khuất phục trước khó khăn

Bí quyết đến thành công là đừng cố trốn tránh những khó khăn; bí quyết là hãy tự hoàn thiện bản thân để đánh bại chúng. Con đường đi đến sự giàu có, thịnh vượng luôn đầy cạm bẫy và chông gai và đó là lý do tại sao hầu hết mọi người đều không muốn dấn thân vào. Họ không muốn những rắc rối, những tình cảnh đau đầu và gánh trách nhiệm. Nói tóm lại, họ không muốn đương đầu với khó khăn.

Thay vì chỉ chăm chăm tập trung vào khó khăn, người cực kỳ thành công sẽ tập trung vào mục tiêu của họ.

8. Giao thiệp với những người giàu

Người giàu thường giao thiệp với những người thậm chí giàu có hơn họ.

Người thành công luôn coi thành công của người khác là động lực. Họ xem những người thành công khác là hình mẫu để học hỏi. Họ tự nói với mình rằng nếu người khác làm được thì mình cũng làm được.

Thay vì ghen tỵ với những người thàn công khác, họ tỏ ra biết ơn những người này và tự vạch ra kế hoạch để gặt hái điều tương tự. 

9. Tập trung vào tài sản

Thước đo đích thực của sự giàu có là tài sản ròng, không phải là thu nhập hay tiêu sản.

Tài sản ròng là giá trị tài chính của tất cả những gì bạn có. Đó là thước đo cuối cùng của sự giàu có, bởi khi cần, chúng có thể quy đổi ra tiền.

ST

Đoàn Nguyên Đức và con đường làm giàu

Đoàn Nguyên Đức có biệt danh là Bầu Đức, sinh 1962 tại xã Nhơn Mỹ, huyện An Nhơn, tỉnh Bình Định. Ông là người Việt nổi tiếng như là một "ông bầu" trong làng bóng đá và là một doanh nhân thành đạt qua thương hiệu nổi tiếng Hoàng Anh - Gia Lai. Năm 2011, ông được Wall Street Journal đánh giá là một trong 30 doanh nhân quyền lực nhất Đông Nam Á.

Một cậu bé nghèo với khát vọng vươn lên

Đoàn Nguyên Đức sinh ra trong một gia đình nông dân nghèo, đông anh em. Mẹ tần tảo làm ruộng nuôi 9 anh em ăn học bằng bữa cơm độn sắn, độn khoai. Cậu bé Đoàn Nguyên Đức ngày ngày dắt trâu ra đồng, thả ước mơ vào bãi ngô xanh và cánh diều no gió. Lúc bấy giờ Đức chỉ có một tâm nguyện duy nhất là có tiền để học, học thật giỏi, đậu đại học và một cái nghề để thoát ra khỏi cuộc sống bần hàn. 10 năm dắt trâu ra đồng, kéo cày, xẻ đất, cái nắng cái gió làm cháy tóc sạm da càng khiến cho Đoàn Nguyên Đức nuôi quyết tâm thoát nghèo.

Bầu Đức và khát vọng làm giàu

Lớp 12, năm 1982, cậu khăn gói quả mướp vào TP HCM thi đại học, mang theo khát vọng của cả gia đình và những tham vọng từ thuở ấu thơ. Thế nhưng, con đường học vấn không mở ra trước mắt. Năm ấy, Đức trượt đại học… Không nản lòng, cậu lại vùi đầu vào sách vở. Sáng dắt trâu ra đồng, chiều về tranh thủ học bài. Nhưng dù cố gắng đến mấy, Đức vẫn không thể vào được cổng trường đại học. Như một định mệnh, cả 4 lần đi thi Đức đều không đạt kết quả như ý muốn.

Những năm 80, học vấn được coi là thước đo giá trị con người. Nếu không vào đại học cũng đồng nghĩa ước mơ thoát nghèo của cậu bé Đoàn Nguyên Đức chấm dứt và sẽ phải chấp nhận chôn vùi tuổi trẻ tại quê nhà, với con trâu cái cày, nương rẫy và đại ngàn.

“Sau những cú sốc, đau và thừa nhận mình dốt, tôi đã ngửa mặt lên trời và tự nói với bản thân rằng ngã ở đâu tôi sẽ đứng lên ở đó", Đức nhớ lại. Khi ấy, ông nhớ đến hình ảnh của mẹ, người phụ nữ miền sơn cước tần tảo nuôi 9 anh em Đức ăn học. Và ông chợt nhận ra rằng có nhiều con đường để dẫn đến thành công. "Con đường học vấn không mỉm cười với mình thì nên chọn con đường khác. Mọi con sông đều dẫn ra biển lớn, mọi con đường đều chia ra những lối rẽ riêng”, bầu Đức nói.

Thế rồi, cậu thanh niên 22 tuổi khăn gói quả mướp nên đường mang theo nhiệt huyết của tuổi trẻ và khát vọng làm giàu. Không tiền, không học vấn, con đường đầy mịt mù mở ra trước mắt. Lúc bấy giờ, ông không biết sẽ bắt đầu từ đâu và bằng công việc gì. Ông chỉ nhớ rằng mình đã làm đủ mọi nghề để nuôi sống bản thân, để tích góp kinh nghiệm và cố sáng tạo để tìm lối đi riêng. Và cũng chính vì không đạt được ước nguyện bằng con đường học vấn nên Đức chọn con đường khởi nghiệp riêng không qua trường học mà bằng trường đời.

Sau một thời gian làm thuê, Đức tích góp được một khoản tiền đủ để ông mở một phân xưởng nhỏ chuyên đóng bàn ghế cho học sinh tại quê nhà. Ấy là vào năm 1990, ông tự tay cưa, bào đục đẽo để làm ra sản phẩm đầu tiên là chiếc bàn cho học sinh. Sau đó ông mở rộng hoạt động kinh doanh sang sản xuất đồ nội thất rồi nhiều lĩnh vực khác để hình thành lên tập đoàn Hoàng Anh Gia Lai ngày hôm nay.

Khát vọng trở thành tỷ phú thế giới 

Bầu Đức thừa nhận có một nhân vật tỷ phú đã tác động khá mạnh tới tính cách, lối sống, và cách nghĩ suy của ông bây giờ. Đó chính là Bill Gates - tỷ phú người Mỹ khởi nghiệp bằng một chiếc máy tính nhỏ với con đường học vấn dở dang. Ông có cảm giác như mình có duyên nợ và nét gì đó rất tương đồng với Bill Gates. “Và tôi hiểu rằng trường đại học của tôi chính là đường đời. Đôi khi tôi tự hỏi, nếu không có tuổi thơ cơ cực, và thất bại trong con đường học vấn, chắc gì, tôi đã có ngày hôm nay”, ông Đức nói.

Miền quê Gia Lai của Bầu Đức giờ đã đổi thay nhiều. Đời sống người dân cũng đã nâng lên, căn nhà gỗ gắn bó với tuổi thơ của ông cũng đã được sửa sang, cơi nới. Và cậu thanh niên Đoàn Nguyên Đức từng suốt 10 năm dắt trâu ra đồng kéo cày đẽo đất khi xưa giờ đã là tỷ phú và là người giàu nhất trên sàn chứng khoán Việt Nam 2008. Thế nhưng bầu Đức vẫn kiên quyết giữ lại mảnh đất cũ - nơi ông đã từng nếm trải đắng cay, cơ cực. Ông tâm sự: “Ba mẹ tôi vẫn ở quê cách thành phố 20 km. Anh em chúng tôi lớn lên mỗi đứa lập nghiệp một nơi song vẫn quây quần bên ba mẹ những ngày lễ Tết. Quê nghèo nhắc cho tôi rằng phải phấn đấu không ngừng nghỉ. Tôi cảm ơn mảnh đất này”.

40 năm qua đi, giờ ông Đức đã có trong tay tập đoàn Hoàng Anh Gia Lai với giá trị ròng lên tới vài chục nghìn tỷ đồng, một câu lạc bộ bóng đá lừng danh với những chân sút nổi tiếng được mua về. Thế nhưng bầu Đức vẫn không cho phép mình được dừng lại. Ông vẫn làm việc ngày đêm không ngừng nghỉ. Làm việc như thể để trả nợ cuộc đời và một điều lớn lao hơn - ông muốn thực hiện khát vọng của một doanh nhân Việt Nam. Ông muốn làm điều mà nhiều doanh nhân thế giới đang làm.

Và khát vọng cuối cùng của bầu Đức là có tên trong danh sách tỷ phú thế giới chứ không còn đơn thuần là người giàu VN. “Tất nhiên, ước mơ chỉ là ước mơ, tôi tin rằng, tất cả những doanh nhân tâm huyết làm giàu đều mong muốn và phấn đấu vì điều này. Đây không còn là danh dự cá nhân mà còn là niềm tự hào dân tộc”, bầu Đức nói.

Ở cái tuổi ngoại tứ tuần, sự nghiệp đã đạt độ chín, tiền bạc cũng không còn là vấn đề bận tâm, bầu Đức đang dành nhiều thời gian hơn để thực hiện khát vọng của mình. Năm 2008, lần đầu tiên, cổ phiếu của Hoàng Anh Gia Lai được niêm yết trên sàn chứng khoán. Với trên 55% số cổ phiếu sở hữu, bầu Đức trở thành người giàu nhất sàn chứng khoán Việt 2008 do VnExpress.net bình chọn.

Bất chấp khủng hoảng, suy thoái, dưới bàn tay chèo lái của Chủ tịch Đoàn Nguyên Đức, Tập đoàn Hoàng Anh Gia Lai vẫn đạt kết quả khá ấn tượng với lợi nhuận 1.700 tỷ đồng năm 2009. Bầu Đức chia sẻ, năm 2008 khi nhìn thấy bức tranh ảm đạm và âm u của nền kinh tế, Hoàng Anh Gia Lai chỉ dám đặt ra mục tiêu lợi nhuận cho năm 2009 ở con số khiêm tốn 1.150 tỷ đồng. Thế nhưng khi lao vào cuộc chiến, ông nhận thấy có rất nhiều cơ hội và có nhiều ngách nhỏ để ông len vào và đạt thành công. “Kết quả thật ấn tượng, chúng tôi đã làm được và đạt tới con số 1.700 tỷ đồng lợi nhuận”, ông Đức chia sẻ.

Ông cho hay trong cuộc đời kinh doanh của mình chưa khi nào đối mặt với khó khăn như năm 2008 và 2009. Thị trường tiền tệ 2008 quá tồi tệ, năm 2009 chưa thoát khỏi khó khăn, hàng loạt doanh nghiệp rơi vào tình cảnh nhìn đâu cũng thấy khó. Bức tranh ảm đạm bao trùm kinh tế của cả thế giới. Bầu Đức rơi vào trạng thái bi quan thực sự, và có lúc ông tính chuyện buông xuôi. Ấy là vào tháng 7/2008, khi chứng kiến cảnh hàng loạt tập đoàn kinh tế lớn của thế giới tuyên bố phá sản. Cứ mỗi sáng mở mắt, đã thấy có 2 doanh nghiệp của Mỹ tuyên bố phá sản hoặc có đơn xin bảo hộ, ông lại thấy hoang mang và cảm giác, khủng hoảng như đang đến sát mình.

Tại Việt Nam, doanh nghiệp cũng rơi vào cảnh điêu đứng hàng loạt. Thị trường chứng khoán tụt dốc, chỉ số VN-index dò dẫm tìm đáy, bất động sản đóng băng…, nhiều doanh nghiệp rơi vào cảnh càng kinh doanh càng lỗ. Bầu Đức hiểu rằng, trong bối cảnh như vậy, người tài giỏi lắm cũng không tránh khỏi trạng thái hoang mang và ông đặt Hoàng Anh Gia Lai vào tình trạng khẩn cấp với nhiều kịch bản được đưa ra. Các kế hoạch kinh doanh và mục tiêu lợi nhuận liên tục được điều chỉnh. Và nhờ những quyết sách đúng, kịp thời nên Hoàng Anh Gia Lai là một trong số những doanh nghiệp sớm thoát ra khỏi khủng hoảng và giữ vững được hoạt động kinh doanh của mình.